نگاهی به آمارهای جهانی در حوزه شاخصهای توسعه انسانی در جمهوری اسلامی ایران/ انقلابی برای انسان
تاریخ انتشار: ۱۲ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۹۸۸۵۲۶
اما در نگاهی جدیدتر ابتدا به رنکینگ آمارهای جهانی در بحث شاخصهای توسعه در سازمان ملل با نگاهی به دادههای توسعه انسانی برای ۱۹۱ کشور ، ایران را مورد کاوش قرار میدهیم.کشورهای دارای توسعه انسانی متوسط (۴۴ کشور) و کشورهای دارای توسعه انسانی پایین که شامل ۳۲ کشور است. ایران با آخرین کشور در گروه نخست یعنی گروه کشورهای دارای توسعه انسانی بسیار بالا تنها ۱۰ پله فاصله دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
ارزشیابی شاخص توسعه انسانی از ترکیب امتیازهای بسیاری بدست میآید که از آن جمله به میزان امید به زندگی، نرخ باسوادی، دسترسی جمعیت روستایی به برق و میزان در دسترسبودن اینترنت میتوان اشاره کرد.
در دستهبندی اصلی سازمان ملل درخصوص شاخصههای ترکیبی توسعه انسانی، سه دسته شاخص به چشم میخورد که عبارتاند از: شاخصههای سلامت، آموزش و امید به زندگی.
الف) حوزه سلامت و بهداشت امید به زندگی در بدو تولد، کل (سال)
بر اساس آمار بانک جهانی در سال۱۹۶۰ امید به زندگی در ایران، ۵۱ سال و در سالهای۱۹۷۰، ۱۹۷۴، ۱۹۷۶، ۵۸ سال، ۶۰ سال، ۶۱ سال و در سال منتهی به انقلاب اسلامی درنهایت ۶۲ سال بوده است.در آمار امید به زندگی در سال۲۰۲۰، با ۱۰ پله افزایش به ۷۲سال رسیده است و در حال حاضر در نمودار نقطهای با ۱۲ پله افزایش به ۷۴.۸۳ (با تقریب ۷۵ ) سال رسیده است.این در حالی است که این آمار در هند ۱۵/۷۰ سال، آمریکا 77/28 سال، چین ۰۸/۷۸ و در برزیل 74/1 سال است.به نظر میرسد این آمار، نتایج قابل قبولی را در ارتباط با افزایش امید به زندگی در ایران نشان میدهد. امید به زندگی در زمان رژیم پهلوی مشابه آمار فعلی امید به زندگی در افغانستان و حدود ۵۰ سال بود.
مرگ و میر کودکان
بچهها موجودات بیگناهی هستند. یکی از دلایل این بیگناهی این است که خودشان هیچ نقشی در افزایش استانداردهای زندگیشان ندارند. اینجاست که نقش سیاستها و تأثیرات دولت خیلی مهم میشود. جمهوری اسلامی هم از ابتدای تشکیل در جهت افزایش سلامت این گروه بیدفاع تلاش کرده است. برپایه آمارهای بانک جهانی در سال۱۹۹۰، تعداد کودکانی که زیر پنج سال مردهاند ۹۳ نفر در هر هزار تولد بوده است. این آمار در ابتدای انقلاب خیلی بیشتر از این حرفها و تا حدود ۳۰۰ نفر در هر هزار نفر بود. اما با سیاستهایی که جمهوری اسلامی اتخاذ کرده است، تعداد کودکان زیر پنج سال که فوت میکنند به ۱۳نفر در هر هزار نفر در سال۲۰۲۰ رسیده است. آمار جهانی برای این شاخص هم حدود همان ۳۷نفر در هر هزار تولد است. آمار میانگین منطقهای این شاخص هم ۲۱ نفر در هر هزار نفر است.
تولد کودکان توسط متخصصان
اگرچه هنوز بر سر نقش ماما در تولدها حرف و حدیث زیاد است و بهتازگی حتی دانشمندان خارجی هم به این نتیجه رسیدهاند که نباید ماما بهطور کامل حذف شود، اما در هر صورت تولد کودک توسط متخصص زنان و زایمان یک شاخص مهم است. در کشور ما هم توجه به این شاخص در دستور کار وزارت بهداشت بوده است. براساس آمارهای بانک جهانی در نخستین سالی که این آمار ثبت شده است یعنی سال۱۹۹۷، حدود ۵۰درصد از تولدهای ما توسط متخصصان زنان و زایمان انجام میشده، اما این تعداد در سال۲۰۲۰ به ۹۹درصد رسیده است. میانگین جهانی این شاخص ۸۲درصد است.
آب قابل شرب در دسترس
اینکه چنددرصد از جمعیت یک کشوری به آب قابل شرب دسترسی داشته باشند یکی از مهمترین شاخصهای توسعه در استانداردهای زندگی است. باورتان بشود یا نه، در ابتدای انقلاب تنها ۳۹درصد جمعیت کشور به آب قابل شرب دسترسی داشتند. این آمار در سال۱۹۹۳به ۵۵درصد و در سال ۱۹۹۵ به ۶۵درصد رسید و از سال۲۰۰۴ تا کنون ۷۴درصد بوده است. بخش قابلتوجهی از جمعیتی که هنوز به تأسیسات آب قابل شرب دسترسی ندارند جمعیت عشایر ما هستند. اگرچه این افراد از آبهای جاری استفاده میکنند اما شاید بشود برای آنها هم کاری کرد.
حذف گاز مضر دیاکسیدکربن از محیط
یکی از تبعات بسیار خطرناک زندگی مدرن اضافه شدن گاز دیاکسیدکربن به زندگی ما آدمهاست. بههمین دلیل است که جامعه جهانی تلاش زیادی برای حذف آن دارد. جمهوری اسلامی ایران هم در طول چهار دهه گذشته نقش جدی در حذف این گاز مضر از جو زمین داشته است. برپایه آمارهای بانک جهانی، ایران در سال۱۹۹۰، میزان 3/6 تن گاز به ازای هر نفر در سال حذف کرده، اما این عدد در سال۲۰۲۰ به 7/3 تن گاز به ازای هر نفر رسیده است. به این ترتیب جمهوری اسلامی تلاش داشته است نقش بسیار مهمی در سلامت مردم خود و جهان بازی کند. این عدد بهویژه وقتی بدانیم میانگین جهانی ۴/۴ تن گاز به ازای هر نفر است معنای بیشتری پیدا میکند.
ب) آموزش
یکی از مهمترین آمارهای آموزشی در سطح جهان نرخ باسوادی در میان جمعیت زنان و مردان در سه دستهبندی مختلف است. این دستهبندیها عبارتاند از نرخ باسوادی برای ۱۵سال، نرخ باسوادی برای ۲۴-۱۵ سال و نرخ باسوادی برای ۶۵ سال به بالاست.
نرخ باسوادی برای ۱۵ ساله
آمار خطی یونسکو در نرخ باسوادی در میان جمعیت ۱۵ ساله ایرانی، در سال ۱۹۷۶، 48/2درصد مردان و ۲۲درصد برای زنان است که به صورت میانگین 36/5درصد است.در سال ۱۹۸۶ میزان این آمار برای زنان به ۴۱درصد و برای مردان به 63/1 درصد رسید که میانگین آن 52/3درصد است.این آمار در سال۲۰۱۶ برای زنان به ۸۰ و برای مردان به ۹۰درصد رسید و میانگین آن 85/5درصد است.
نرخ باسوادی برای ۲۴-۱۵ سال
نرخ باسوادی در میان جمعیت ۱۵ تا۲۴ سال در سال۱۹۷۵ برای زنان ۴۰درصد و برای مردان ۷۰درصد و به صورت میانگین 56/5درصد است. در سال۱۹۸۶ برای مردان 84/5 و برای زنان ۶۴درصد و به صورت میانگین به 75/2درصد رسید.این آمارها در سال۲۰۱۶ برای زنان 97/9 و برای مردان 98/3درصد و به میانگین 97/9درصد رسید.نرخ باسوادی (۱۵ تا ۲۴ سال) براساس آمار دبلیو اچ او، برای مردان ۹۷درصد و ۹۶ درصد برای زنان در سال ۲۰۱۶ است.
نرخ باسوادی برای ۶۵ سال به بالا
نرخ باسوادی در میان جمعیت ۶۵ سال و بالاتر نیز بدین شرح است:در سال۱۹۷۶ جمعیت مردان 16/5درصد، جمعیت زنان 3/5درصد و به صورت میانگین 10/3درصد بوده است.
این آمار در سال۱۹۸۶، 22/7درصد برای مردان، 7/4درصد برای زنان و به صورت میانگین 15/3درصد است. بر اساس این آمار رشد چشمگیر آموزش هم برای مردان و هم برای زنان مشهود است بهخصوص در جمعیت زنان بالای ۶۵ سال که تقریباً ۱۲ برابر است.
ج) استانداردهای زندگی میزان دسترسی جمعیت به برق
افزایش سدها و نیروگاههای برق یکی از نقاط درخشان در کارنامه جمهوری اسلامی ایران است. خیلی از ما که متولد دهه ۶۰ هستیم هنوز یخچالهای نفتی را یادمان است. این یخچالها به واسطه نبودن برق شهری توسط نفت میتوانستند هوای سرد تولید کنند. اما حالا با پیشرفت جمهوری اسلامی طبق آمار بانک جهانی، ۱۰۰درصد جمعیت کشور به برق دسترسی دارند. دسترسی ۱۰۰درصدی جمعیت کشورمان به برق در حالی است که در ابتدای انقلاب این جمعیت کمتر از ۵۰درصد بود. همچنین متوسط جهانی این شاخص همچنان ۹۰درصد است و تنها این تعداد به برق دسترسی دارند.
دسترسی شخصی به اینترنت
شاید همه شما این گزاره را شنیده باشید که جمهوری اسلامی دوست ندارد مردم بهویژه جوانان به اینترنت دسترسی داشته باشند! اما آیا آمارهای جهانی هم این گزاره را تأیید میکند؟ بهتر است بدانید در بین صفحات بانک جهانی این شاخص بررسی و از سال۱۹۹۰ ثبت شده است. در این سال میزان دسترسی فردی به اینترنت در ایران مثل بسیاری از نقاط دیگر دنیا صفر درصد جمعیت بوده است. اما در سال۲۰۲۰، آخرین آماری که بانک جهانی آن را ثبت کرده است این عدد ۷۹درصد است! بهعبارتی از هر ۱۰۰ ایرانی اکنون ۷۹ ایرانی به شکل فردی به اینترنت آزاد دسترسی دارند. میانگین جهانی این آمار ۶۰درصد است و در خاورمیانه هم از هر ۱۰۰ نفر ۷۰ نفر به اینترنت آزاد دسترسی دارند.
درصد مساحت پوشیده بافت جنگلی
شاید با خودمان بگوییم انقلاب اسلامی یک انقلاب ایدئولوژیک بوده و قاعدتاً باید در حوزههای ایدئولوژیک پیشرفتهایی داشته باشد، اما این همه واقعیت نیست. توصیه به حفاظت از محیط زیست یکی از توصیههای اصیل در اسلام بوده و هست و جمهوری اسلامی هم در راستای حفظ این نعمت خدادادی فعالیتهای زیادی داشته است. در همین زمینه مروری بر آمارهای بانک جهانی که از سال۱۹۹۰ به بعد ثبت شده نشان میدهد در این سال 5/60درصد از مساحت کشورمان پوشیده از بافت جنگلی بوده است. برنامههای محیطزیستی جمهوری اسلامی ایران در جهت حفظ و توسعه این بافت، سبب شده این سطح خیلی زود افزایش پیدا کرده و تا سال۲۰۱۰ مساحت پوشیده از بافت جنگلی به 6/60درصد برسد. در سال۲۰۲۰ این آمار باز هم افزایش اندکی داشته و به 6/62درصد رسیده است.
خبرنگار: زینب اصغریان
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: جمهوری اسلامی ایران آمارهای بانک جهانی صورت میانگین نرخ باسوادی امید به زندگی نفر در هر هزار دسترسی دارند توسعه انسانی برای مردان آب قابل شرب برای زنان درصد رسید ۱۵ سال ۶۵ سال
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۹۸۸۵۲۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
هویت ملی در هر حوزهای ثبت جهانی شود
صمد ابراهیمی نژاد، امروز در نخستین کنفرانس بین المللی موزهها در دانشگاه محقق اردبیلی گفت: سه وزارتخانه علوم، تحقیقات و فناوری و میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و وزارت کشور در برگزاری این کنفرانس ایفای نقش میکنند و این، اهمیت موضوع را نشان میدهد و دانشگاه محقق اردبیلی همواره در برگزاری این قبیل رویدادها پیشرو بوده است.
مدیرکل دفتر سیاستگذاری و برنامهریزی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری افزود: ما در وزارت علوم، وظیفه داریم در کنار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای حفظ و انتقال میراث فرهنگی به آیندگان تلاش کنیم و موزهها فقط محل بازدید اشیاء تاریخی نیستند بلکه مکانی برای تحقیق، ترویج و آموزش هویت پیشینیان ما به شمار میروند.
او ادامه داد: در دانشگاهها نیز گنجینههایی به شکل موزه داریم که باید حفظ و معرفی شوند و اگر به دنبال اشاعه تمدن ایرانی اسلامی هستیم باید ابتدا آگاهی کاملی نسبت به هویت و پیشینه خودمان داشته باشیم و آنها را به نسلهای جدید منتقل کنیم.
مدیرکل دفتر سیاستگذاری و برنامهریزی امور پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تصریح کرد: با عنایت به انقلاب تکنولوژی باید نگران ناآگاهی فرزندان از گذشته خود باشیم و لازم است برای حفظ و اشاعه موزهها از هیچ کوششی دریغ نکنیم.
چینی خانه بقعه شیخ صفی الدین اردبیل قدیمیترین موزه ایران استمدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل هم در این کنفرانس گفت: قدمت موزه به تاریخ تمدن بشر بر میگردد و موزهها در واقع موسسه ای غیرانتفاعی برای نشان دادن سیر توسعه یافتگی هستند و ریشه بسیاری از علوم، صنایع و هنرها همچون ابداع چرخ ارابه، تیر و کمان و کشف آتش که منشاء توسعه بوده، از تمدنهای شرقی نشات گرفته و سپس به غرب راه یافته است.
حسن محمدی ادیب افزود: نخستین شکل از موزه در هزاره اول قبل از میلاد در بین النهرین متجلی شده در دو سده آخر قرن بیستم مکانهایی متاثر از اسطورههای رومی و یونانی و به عنوان موزه وجود داشته است و همزمان با قرن ۱۶ و بروز عصر صفویه در ایران، موزه تجلی بیشتری یافته است و احداث مکانهایی برای نشان دادن اشیاء تاریخی و نفیس در فرانسه رایج بوده است.
او با بیان اینکه از دوره قاجاریه و پهلوی واژه موزه در ایران رواج یافته است، گفت: بررسی سابقه موزه در ایران، ما را به عصر صفوی بر میگرداند و در دوره شاه عباس، نسخ خطی و تاریخی در موزه ای در اصفهان به نمایش گذاشته شده و شاه عباس با علاقه به اردبیل به عنوان پایتخت فکری و عقیدتی صفویان و زادگاه اجدادش، تصمیم گرفت عمارتی بی نظیر در جوار مرقد نیاکانش به دست مهندسی سرشناس بسازد که همان چینی خانه امروز بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل تصریح کرد: صحبت از موزه در ایران، بدون اشاره به اردبیل حق مطلب را ادا نمیکند و موزه چینی خانه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی از قدیم محل نمایش هدایای امپراطوران چین بوده است و آن را به عنوان موزه فرهنگی هنری و قدیمی ترین موزه ایران معرفی میکنیم و امیدواریم امانتداری امین برای هویت و میراث فرهنگی کشور باشیم.
اردبیل جزو ۱۰ استان برتر گردشگری است
معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی استاندار اردبیل نیز در این کنفرانس اظهار کرد: موزهها برای جمع آوری و نشان دادن هویت فرهنگی جوامع مهم هستند و حماسهها و کارکردهای حماسی و باورها و سنتهای اجداد ما را نشان میدهند و در حوزههای سیاسی و امنیتی نیز کارکرد دارند.
کاظم دبیر افزود: موزهها در انسانها احساس خوش دقت در گذشتهها، خودباوری و تقویت اراده قومی و میهنی را خلق میکنند و این کنفرانس نیز در حقیقت، باز تولید همین ارزشهاست و استان اردبیل با تاریخ فاخر و قابل تامل، جزو ۱۰ استان برتر از حیث مقاصد اصلی گردشگران است.
ورود ۱۲۰ مقاله به دبیرخانه کنفرانس
رئیس کنفرانس بین المللی موزهها نیز در این رخداد علمی و فرهنگی با اشاره به لغو پرواز برخی مهمانان خارجی و داخلی این کنفرانس گفت: به دبیرخانه این کنفرانس حدود ۱۲۰ مقاله ارسال شده که در بخشهای مختلف به آن پرداخته میشود و جایگاه موزهها در توسعه کشورها منحصر به فرد است و ما انسانها گذشته ای داریم و امروز که زمان حال زندگی میکنیم، فرزندان ما و حتی خودمان از سیر تحول گذشته خود آگاهی کاملی نداریم.
جبرائیل رزمجو افزود: یکی از وظایف ما شناساندن آن سیر تحول است و این از کارکردهای موزههاست و از همین رو در کشورهای توسعه یافته و مدرن، بیش از سایر ممالک به موزهها ارزش و بها میدهند و از اینرو موزهها در آن کشورها به عنوان یکی از مقاصد اصلی بازدید گردشگران داخلی و خارجی به شمار میآیند.
باشگاه خبرنگاران جوان اردبیل اردبیل